Samotność w związku – objawy i jak sobie radzić
Samotność w związku może zdarzyć się każdemu, niezależnie od czasu trwania relacji i sytuacji osobistej partnerów. Poznaj przyczyny, objawy, skutki i metody radzenia sobie z samotnością w związku.
Są takie choroby, których nie widać na pierwszy rzut oka. Depresja może być jednak tak samo groźna dla zdrowia jak niewydolność serca czy cukrzyca. Objawów nie widać natychmiast, dlatego pacjenci często zwlekają z decyzją o rozpoczęciu leczenia depresji we współpracy ze specjalistą. Wielu osobom brakuje też świadomości, jak walczyć z depresją naprawdę skutecznie i ile trwa proces leczenia depresji.
Depresja to choroba cywilizacyjna, czyli nierozerwalnie związana z rozwojem naszego społeczeństwa. Według WHO do 2030 roku depresja stanie się najczęściej występującą chorobą na świecie, a już teraz jej objawów doświadcza ok. 5 proc. osób dorosłych¹. Statystyki nie pozostawiają wątpliwości – coraz więcej ludzi będzie potrzebowało wiedzy, jak walczyć z depresją. Warto zatem już teraz poznać metody leczenia depresji, a także w jaki sposób prawidłowo wspierać bliską osobę, która stara się wrócić do zdrowia.
Psychoterapia w leczeniu depresji
Psychoterapia to najczęściej wybierany sposób walki z depresją. Jej skuteczność bywa nawet porównywana z działaniem przyjmowanych regularnie leków na depresję. Ale jak wygląda leczenie depresji metodą psychoterapii w praktyce? Opiera się przede wszystkim na szczerej, empatycznej rozmowie pacjenta ze specjalistą. Poszczególne elementy i podejście do procesu leczenia mogą się różnić w zależności od wybranego nurtu psychoterapii, ale cel pozostaje niezmienny – wesprzeć pacjenta w walce z depresją i odzyskaniu zdrowia.
Istnieje wiele nurtów psychoterapii, które mogą sprawdzić się w leczeniu depresji. Będzie to na przykład terapia Gestalt, psychoterapia integracyjna, a także terapia psychodynamiczna. Wszystkie one mają potencjał, by skutecznie pomóc choremu w walce z depresją. Najczęściej korzysta się jednak obecnie z terapii poznawczo-behawioralnej, która ma silnie ugruntowane podłoże naukowe. W leczeniu depresji skupia się przede wszystkim na pracy z emocjami, myślami i schematami zachowań, które wpływają na nasze decyzje i postawy.
Kiedy warto leczyć depresję lekami?
Leki przeciwdepresyjne zauważalnie wspierają walkę z depresją, ale nie są elementem obowiązkowym. Decyzja o wprowadzeniu farmakoterapii zależy od indywidualnej sytuacji pacjenta, nasilenia objawów choroby i doświadczenia specjalisty. W niektórych środowiskach wciąż panuje przekonanie, że leczenie depresji lekami to ostateczność, której należy unikać. Nic bardziej mylnego – stosowane dziś leki przeciwdepresyjne są bezpieczne i nieinwazyjne, a ich wpływ na proces leczenia depresji udowodniony naukowo.
Zalety leków w leczeniu depresji
Gdy człowiek podejmuje decyzję o rozpoczęciu terapii, specjalista może zasugerować leczenie depresji lekami. To rozwiązanie wykorzystywane szczególnie często w ciężkich przypadkach depresji, kiedy objawy bardzo mocno dają o sobie znać i uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Odpowiednio dopasowane leki na depresję przywracają równowagę biochemiczną w mózgu pacjenta. Usprawniają w ten sposób proces leczenia depresji i pozwalają na powrót do codziennych aktywności.
Zalety leczenia depresji lekami to przede wszystkim szybka poprawa dobrostanu pacjenta oraz wynikająca z tej motywacja do dalszej walki z depresją. Doświadczenia wielu specjalistów wskazują też, że leczenie depresji psychoterapią z wykorzystaniem leków przeciwdepresyjnych daje zauważalnie szybsze i bardziej trwałe rezultaty. Co szczególnie ważne dla zmagającego się z chorobą pacjenta, efekty działania leków na depresję można zauważyć już po 4-6 tygodniach od rozpoczęcia leczenia farmakologicznego.
Wady leczenia depresji lekami
Zdaniem lekarzy psychiatrów leki na depresję nie uzależniają. Mogą jednak powodować nieprzyjemne dolegliwości, jeśli prowadzona z ich pomocą walka z depresją zostanie przerwana zbyt gwałtownie, a leki odstawione niemalże z dnia na dzień. Większość substancji aktywnych, które znajdują zastosowanie w leczeniu depresji lekami, nie powoduje wielu skutków ubocznych. Czasem mogą wystąpić jednak takie objawy jak uczucie zmęczenia, większa senność, zmniejszony apetyt czy spadek libido.
Jeśli efekty stosowania leków na depresję mają być trwałe, cały proces leczenia depresji lekami powinien trwać przynajmniej 6 miesięcy. W przypadku krótszych kuracji organizm nie ma wystarczająco dużo czasu, by nauczyć się nowego sposobu funkcjonowania. Dla niektórych pacjentów wadą leczenia depresji lekami będą też koszty. Każdorazowy zakup leków antydepresyjnych wymaga recepty, którą może wystawić tylko lekarz pracujący w ramach publicznej służby zdrowia, jeśli chcemy skorzystać z refundacji NFZ.
Leczenie depresji bez leków
Gdy objawy choroby nie wpływają mocno na codzienne życie pacjenta, można podjąć również leczenie depresji bez leków. Cały proces terapeutyczny polega wtedy na regularnej psychoterapii i całościowej trosce o dobrostan psychiczny. Zamiast leków na depresję pacjent koncentruje się wyłącznie na współpracy z psychoterapeutą, a także pracy własnej pomiędzy spotkaniami. W ramach tej strategii walki z depresją nie przyjmuje się leków przeciwdepresyjnych, ale wciąż dobrze odbywać wizyty kontrolne u psychiatry.
Praktyka pokazuje, że leczenie depresji bez leków może przynosić efekty, jeśli konkretny przypadek nie dotyczy ciężkiej lub przewlekłej choroby. Kiedy objawy przytłaczają pacjenta i uniemożliwiają mu normalne funkcjonowanie, leki na depresję mogą okazać się z czasem absolutnie konieczne. W procesie walki z depresją decyzja o stosowaniu lub rezygnacji z leków przeciwdepresyjnych zawsze powinna opierać się na opinii specjalisty, czyli lekarza psychiatry. Samodzielne rezygnowanie z farmakoterapii może zaszkodzić zdrowiu.
Walka z depresją – ruch i selfcare
Złotym standardem w walce z depresją pozostaje niezmiennie psychoterapia, a także leczenie depresji lekami. Obecnie mamy jednak dużo więcej możliwości, jak leczyć depresję poprzez codzienne, drobne zmiany w życiu. Badania naukowe dowodzą, że regularna aktywność fizyczna ma pozytywny wpływ na całościowy proces leczenia depresji, a w części przypadków umożliwia nawet zmniejszenie dawki leków przeciwdepresyjnych². Podczas aktywności fizycznej mózg wytwarza endorfiny, czyli hormony szczęścia!
A jak walczyć z depresją, kiedy trzeba dopiero zebrać siły do aktywności? Ogromne znaczenie w leczeniu depresji ma codzienny odpoczynek, a także uważność na wszystkie nasze bieżące potrzeby. Jeśli organizm podpowiada, że najlepsza forma spędzenia danego wieczoru to spokojny czas z książką, dobrze jest pozwolić sobie na taki komfort. I analogicznie – kiedy czujemy, że w tym tygodniu brakuje nam długiego spaceru z bliską osobą, wybranie się na wspólny spacer wesprze długofalowo proces leczenia depresji.
Pamiętaj o tym, jeśli walczysz z depresją:
▪︎ wybierz psychoterapeutę, któremu zaufasz;
▪︎ daj szansę lekom na depresję, jeśli tak zaleca specjalista;
▪︎ zadbaj o zdrową dietę i aktywność fizyczną;
▪︎ rozważ rezygnację z picia alkoholu (jest depresantem);
▪︎ spędzaj czas z bliskimi i dużo odpoczywaj!
Jak wygląda proces leczenia depresji?
Pacjenci zmagający się pierwszy raz z chorobą bardzo często nie wiedzą, jak wygląda walka z depresją w praktyce. Cały proces leczenia depresji jest zazwyczaj dość długi, ale nie aż tak skomplikowany i straszny, jakby się mogło wydawać. Wszystko zaczyna się od diagnozy depresji – pacjent zauważa u siebie objawy, które skłaniają go do wizyty u psychologa lub lekarza psychiatry. Specjalista natomiast przeprowadza wywiad i poznaje lepiej sytuację pacjenta, by w końcu postawić diagnozę i zaproponować leczenie depresji.
W zależności od nasilenia objawów leczenie depresji rozpoczyna się od psychoterapii lub dopasowania odpowiednich leków przeciwdepresyjnych. Niezależnie od kolejności wdrażania poszczególnych metod, kluczem do skutecznej walki z depresją jest regularność i zaangażowanie w proces. Po kilku miesiącach lub latach psychoterapii, a także przyjmowania leków na depresję, pacjent odwiedza swojego specjalistę coraz rzadziej. Z czasem psycholog lub lekarz psychiatra komunikuje pacjentowi, że leczenie depresji dobiega końca.
Leczenie depresji – nasz zespół
mgr Paulina Urbanowicz
Paulina Urbanowicz jest psychologiem w Warszawie, psychoterapeutą i trenerem mindfulness. Opiera leczenie depresji na założeniach terapii poznawczo-behawioralnej, a także korzysta z elementów treningu uważności. Udowadnia, że walka z depresją to przede wszystkim praca z emocjami i schematami myślenia, które z czasem można odmienić na lepsze. Paulina ukończyła studia magisterskie na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Jest też członkiem Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczej i Behawioralnej.
mgr Paulina Łęcicka
Paulina Łęcicka to psycholog i psychoterapeuta specjalizujący się w leczeniu depresji u osób dorosłych. Prowadzi psychoterapię indywidualną w nurcie psychoterapii integracyjnej oraz terapii systemowej. Razem z pacjentem szuka przyczynowości, analizując cały system rodzinny i środowisko życia. Wierzy, że „każdy problem wymaga holistycznego spojrzenia” – i w taki też sposób postrzega leczenie depresji u swoich pacjentów. Zależy jej, by każdy czuł się podczas sesji wysłuchany i zrozumiany.
mgr Katarzyna Wiszniewska
Katarzyna Wiszniewska to psycholog w Warszawie, psychoterapeuta i doradca kariery. Zachęca do walki z depresją przez budowanie większej świadomości emocji i przekonań, które wpływają na zdrowie psychiczne na co dzień. Katarzyna w swojej pracy terapeutycznej przykłada duże znaczenie do słuchania potrzeb pacjenta w procesie leczenia depresji. Ukończyła studia psychologiczne na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Zdobywała doświadczenie zawodowe m. in. w prywatnych centrach zdrowia psychicznego.
mgr Oliwia Wykowska
Oliwia Wykowska jest psychologiem i psychoterapeutą w Warszawie. Specjalizuje się w leczeniu depresji poprzez terapię poznawczo-behawioralną i koncentruje na metodach łagodzenia szeroko rozumianego lęku. Wspiera swoich pacjentów w walce z depresją, obniżonym poczuciem własnej wartości i zaburzeniami lękowymi. Oliwia ukończyła 5-letnie studia psychologiczne na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Rozwijała swoje kompetencje w Szpitalu Bielańskim, a także w prywatnych ośrodkach terapeutycznych.
Jak radzić sobie z depresją podczas leczenia?
Walka z depresją może trwać kilka miesięcy albo nawet lat. To długi proces, podczas którego pojawiają się różne momenty – te lepsze i gorsze. Pozytywne chwile przynoszą pacjentom zazwyczaj więcej siły, motywacji do działania i chęci, by wchodzić na nowo w różne aktywności i sytuacje społeczne. Spadki nastroju i ogólne pogorszenie kondycji psychicznej skutkują natomiast frustracją, przemęczeniem i wątpliwościami, czy jest jeszcze sens dalszego leczenia depresji. Jak więc radzić sobie z depresją już podczas leczenia?
Przede wszystkim radzimy zaakceptować chorobę i to, że czasem walka z depresją idzie po prostu trudniej. Warto pozwolić sobie w tym czasie na więcej odpoczynku i spokojnego, dobrego czasu z zaufanymi ludźmi. Dla utrzymania motywacji w czasie leczenia depresji niezwykle ważne jest też realizowanie codziennych celów – małych, ale dających satysfakcję. Pacjenci szukający pomysłów, jak radzić sobie z depresją, często wyznaczają za taki cel określoną liczbę kroków w ciągu dnia lub przeczytanie kilku stron książki.
Gdy jest Ci ciężko podczas leczenia depresji:
▪︎ zaakceptuj chorobę i jej gorsze momenty;
▪︎ wyznaczaj sobie każdego dnia cele do osiągnięcia;
▪︎ podejmuj aktywność fizyczną, np. spacer;
▪︎ nie przerywaj leczenia – jest ciężko, ale będzie lepiej;
▪︎ dbaj o relacje z najbliższymi ludźmi.
Pomoc dla bliskiej osoby z depresją
Zdarza się, że to rodzina lub przyjaciele pierwsi zauważają, że bliska im osoba prowadzi nierówną walkę z depresją. Choć priorytetem staje się wtedy zapewnienie pacjentowi profesjonalnej pomocy, zaufane osoby mogą wspierać leczenie depresji w codziennym życiu. By pomóc bliskiemu w walce z depresją, czasem wystarczą naprawdę niewielkie gesty. Najpierw jednak sami musimy zaakceptować, że ktoś dla nas ważny doświadcza poważnej choroby. Im szybciej przyjmiemy to do wiadomości, tym lepiej dla nas i pacjenta.
Wspieraj i spędzaj czas
Leczenie depresji to temat, o którym warto rozmawiać z osobą doświadczającą objawów choroby, ale równie ważne dla jej kondycji psychicznej jest wspieranie i spędzanie czasu. Towarzystwo bliskiej osoby dodaje sił i motywacji, by podjąć walkę z depresją. Utwierdza też w przekonaniu, że pacjent nie jest ze swoim problemem sam. Jeśli więc nie mamy pewności, jak walczyć z depresją u bliskiej osoby, postawmy po prostu na dobry wspólny czas. Możemy zaproponować spacer, oglądanie filmów albo wyjście do ulubionej kawiarni.
Wspieranie pacjentów i motywowanie ich do leczenia depresji musi jednak działać przede wszystkim w oparciu o dużą empatię i poszanowanie potrzeb osoby chorej. Zaznaczamy, że bardzo złym pomysłem jest na przykład zmuszanie kogokolwiek do aktywności na siłę. Żadną formą wsparcia nie będzie też udzielanie rad w tonie „weź się w garść”, „nie przesadzaj” albo „znajdź sobie zajęcie”. Taka walka z depresją może przynieść wręcz odwrotny skutek, a bliska nam osoba utraci nie tylko motywację do leczenia depresji, ale i zaufanie do nas.
Zachęcaj do leczenia depresji
W przypadku bliskiej osoby, która czuje blokadę przed leczeniem depresji, kluczowa będzie rozmowa o samopoczuciu i obawach. Być może niechęć do odwiedzenia specjalisty wynika z braku wiedzy o tym, jak leczyć depresję. Jeśli właśnie tutaj leży źródło obaw, rodzina i przyjaciele powinni w pierwszej kolejności samodzielnie zebrać niezbędną wiedzę o walce z depresją a następnie przekazać ją w empatyczny sposób osobie chorej. Często boimy się rzeczy nieznanych – albo nawet nie wiemy, że leczenie depresji jest możliwe.
Inną silna obiekcją wśród osób odsuwających w czasie leczenie depresji jest lęk przed przyjmowaniem leków na depresję. Rzeczywiście może być tak, że lekarz po przeprowadzeniu wywiadu i postawieniu diagnozy zasugeruje, by w tym konkretnym przypadku walkę z depresją wspomóc lekami przeciwdepresyjnymi. Jeśli jednak nie mamy do czynienia z wyraźnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, nikt nie może nikogo do niczego zmusić. Ogromną rolę w budowaniu zaufania pacjenta do leczenia pełni edukacja.
Interesuj się procesem
Twoja bliska osoba zdecydowała się na leczenie depresji ze specjalistą? To ogromny krok naprzód, ale jeszcze nie koniec drogi. Rodzina i przyjaciele pacjenta wciąż powinni zachować dużą uważność na to, jak walczyć z depresją w codziennym życiu. Ogromnym wsparciem i motywacją dla kogoś doświadczającego choroby jest troska i zainteresowanie. Warto więc regularnie pytać o proces leczenia depresji – byle nie w nachalny czy sztuczny sposób. Niech to będą swobodne, naturalne rozmowy, a nie konwencja przesłuchania.
Jeśli w ramach leczenia depresji pacjent przyjmuje leki przeciwdepresyjne, należy też czasem spytać o jego kondycję fizyczną. Szczególnie na samym początku walki z depresją bliska nam osoba może mieć wrażenie, że pod wpływem leków na depresję czuje się jeszcze gorzej – być może doświadcza większego zmęczenia, braku apetytu albo problemów z żołądkiem. Takie dolegliwości mogą osłabiać motywację do leczenia depresji, więc zainteresowanie i wsparcie ze strony bliskich będą ogromną wartością i dodatkowym motywatorem.
Ile trwa leczenie depresji?
Niestety nie można jednoznacznie określić, ile trwa leczenie depresji. To bardzo indywidualna sprawa, która zależy od wielu czynników – środowiska życia i dorastania pacjenta, jego odporności psychicznej, stosowanych już metod walki z depresją, a także przyczyn depresji. Przewidywany czas leczenia bywa czynnikiem decydującym o tym, jak leczyć depresję, kiedy stan pacjenta staje się ciężki. Wtedy specjaliści rekomendują najczęściej psychoterapię wspieraną lekami przeciwdepresyjnymi.
Szacuje się, że leczenie depresji trwa średnio od 12 miesięcy do 2 lat. Ze średnimi jednak bywa tak, że niewiele mówią o jednostkowych przypadkach. Czas potrzebny do zakończenia skutecznej walki z depresją może być dłuższy, a sama choroba powrócić. Dzięki badaniom naukowym wiemy jednak, jakie metody leczenia depresji dają najszybsze i najbardziej stabilne efekty – a jest to psychoterapia połączona z terapią lekami na depresję. Współpraca z psychoterapeutą pomaga uzdrawiać emocje, a leki wspierają wtedy pracę mózgu.
Źródła naukowe:
¹ Depressive disorder (depression), www.who.int, [dostęp: 3.01.2024].
O autorze
Paulina Urbanowicz jest psychologiem, psychoterapeutą i trenerem mindfulness z wieloletnim doświadczeniem. Stosuje terapię poznawczo-behawioralną w leczeniu depresji, a także rozszerza ją o elementy treningu uważności. Paulina wspiera walkę z depresją swoich pacjentów poprzez regularną pracę z emocjami, myślami i schematami zachowań.
Kontakt: +48 797 404 763 · kontakt@urbannclinic.pl
Co słychać na blogu?
Otwarty związek – czy to relacja dla mnie?
Otwarty związek to sytuacja, w której pozostajemy w stałej relacji z partnerem, ale mamy też możliwość przeżywania romantycznych chwil z innymi ludźmi. Kiedy otwarty związek ma sens?